نگاهی به کاربرد پزشکی کرچک - وبلاگ کرمی

به گزارش وبلاگ کرمی، یک گیاه افراشته است که می تواند تا ارتفاع 3/6 متر رشد کند. این گیاه ساقه ای صورتی آبدار و شاداب و برگ هایی شبیه برگ نخل و به صورت متناوب و به رنگ سبز تا قهوه ای مایل به قرمز دارد.

نویسندگان: کوهویی لینگ، چوا تانگ کیان، تان چای هون

مترجمان: دکتر حسین حسین زاده، دکتر محسن ایمن شهیدی، دکتر رامین رضایی

نام علمی (خانواده):

Ricinus communis L. (Euphorbiaceae)

نام انگلیسی:

Castor Oil Plant, Castor Bean

نام فارسی:

کرچک

مشخصات:

یک گیاه افراشته است که می تواند تا ارتفاع 3/6 متر رشد کند. این گیاه ساقه ای صورتی آبدار و شاداب و برگ هایی شبیه برگ نخل و به صورت متناوب و به رنگ سبز تا قهوه ای مایل به قرمز دارد. برگ ها پنجه ای با 6 تا 8 برگچه شعاعی و با لبه های دندانه دار هستند و رگبرگ مرکزی برجسته است. برگ ها و ریشه های گیاه به صورت دم کردنی برای درمان بیرون زدگی مقعدی، آرتریت، یبوست، فلج صورت، لنفادنوپاتی، بیرون زدگی رحم، لوچی، سرفه، به عنوان خلط آور و هم کاهنده رشد تومور کاربرد دارد. برگ های گرم شده در درمان تورم و نقرس (موضعی) هم استعمال می گردد. گل ها سبز، صورتی و یا قرمز و کم رنگ دیده می شوند و فاقد گلبرگ می باشند. میوه ها کپسولی، با 3 بخش، دارای خارهای مسطح و سبز رنگ هستند و حاوی 3 هسته می باشند.

منشأ:

بومی افریقا، در نواحی استوایی و اطراف آن هم یافت می گردد.

ترکیبات شیمیایی:

ریسین، اسید رسینولئیک، ریسینین، پی کوماریک اسید، فرولیک اسید، اُکوماریک اسید، سیرینژیک اسید، اسیدهای سینامیک، استیگماسترول، فوکوسترول و سایر مواد.

کاربرد در طب سنتی:

در هند ضماد برگ ها به طور موضعی برای درمان سوختگی و زخم ها در هاوایی برای درمان سردرد و تب مصرف می گردد. برگ ها و ریشه های گیاه به صورت دم کردنی برای درمان بیرون زدگی مقعدی، آرتریت، یبوست، فلج صورت، لنفادنوپاتی، بیرون زدگی رحم، لوچی، سرفه، به عنوان خلط آور و هم کاهنده رشد تومور کاربرد دارد. برگ های گرم شده در درمان تورم و نقرس (موضعی) هم استعمال می گردد. در نیجریه برگ ها و روغن گیاه به منظور درمان پوستی به کار می رود. دانه های گیاه برای درمان آبسه و برآمدگی های جلدی، کری، سردرد، عوارض پوستی، خون ریزی، یبوست، سوختگی ها، هموروئید و بهبود زایمان به کار می فرایند. این گیاه در نواحی گیجگاه به طور موضعی مالیده می گردد و از پودر آن برای درمان آبسه ها، سوختگی و دمل پوستی به کار می رود. تحریک گوارشی، تهوع، استفراغ، کولیک و اسهال شدید ممکن است بروز کند. مصرف طولانی مدت ممکن است به از دست رفتن الکترولیت ها، به ویژه پتاسیم و مهار حرکات روده ای منجر گردد. این گیاه برای گازگرفتگی سگ، تورم غدد لنفاوی ناشی از سل و سایر عفونت های پوستی استفاده می گردد. چینی ها از روغن این گیاه به طور موضعی برای عوارض پوستی استفاده می نمایند. دانه های گیاه را خرد نموده، سوسپانسیون تهیه شده را به کف دست برای درمان فلج، در پیشابراه برای درمان تنگی و انقباض و در زنان باردار به کف پا می مالیده اند تا تولد نوزاد و پاره شدن جفت را تسریع نمایند. بعلاوه دانه ها برای درمان کولیک، اسهال، اسهال خونی، انتریت، یبوست حاد، خارش، کرم حلقوی، زگیل، شوره، ریزش مو و هموروئید به کار می فرایند. بعلاوه به عنوان یک ملین از آن برای تخلیه روده ها قبل از عکسبرداری با پرتو X استفاده می گردد. ماماها در برخی مواقع از روغن کرچک برای القاء زایمان استفاده می نمایند.

آثار دارویی:

ضد باروری، آنتی اکسیدان، ضد جنون، ضد ویروس، ضد التهاب، تشنج زا، محافظ کبدی، فیلاری کش، هماگلوتیناسیون و حشره کش.

اندازه مصرف:

در مصرف خوراکی برای درمان یبوست و یا برای دفع کرم، 5 کپسول 2 گرمی و یا کپسول 1 گرمی باید مصرف گردد. برای مصرف موضعی، خمیری از دانه های خرد و پودر شده روزی 2 بار تا 15 روز مصرف می گردد. در درمان هموئوپاتی از 5 قطره، 1 قرص و یا 10 گلبول هر 30 تا 60 دقیقه در موارد حاد و 1 تا 3 بار در روز برای موارد مزمن استفاده می گردد. دوز استاندارد برای بزرگسالان، 20 میلی لیتر در هر دوز است ولی نباید بیشتر از 60 میلی لیتر در روز مصرف گردد. دوز استاندارد برای بچه ها، 4 تا 12 میلی لیتر در هر دوز است. روغن دانه به اندازه 2 تا 5 میلی لیتر به عنوان ملین و به اندازه 20 تا 30 میلی لیتر به عنوان مسهل مصرف می گردد. 15 دانه خرد شده به کف پای مادر برای القاء زایمان مالیده می گردد و یا در موارد احتباس جفت، برای زایمان جفت به کار می رود. توصیه شده است پای مادر بعد از زایمان جفت و جنین کاملاً شسته گردد. برای درمان یبوست، گزارش شده است مصرف خوراکی روزانه 15 تا 60 میلی لیتر روغن کرچک سودمند است.

بیشتر بخوانید: مروری بر کاربرد ها و عوارض جانبی روغن کرچک

عوارض جانبی:

تحریک گوارشی، تهوع، استفراغ، کولیک و اسهال شدید ممکن است بروز کند. مصرف طولانی مدت ممکن است به از دست رفتن الکترولیت ها، به ویژه پتاسیم و مهار حرکات روده ای منجر گردد.

مسمومیت زایی:

دانه ها به شدت سمّی هستند که این مسئله ناشی از لکتین های سمی آلبومین و ریسین است. دانه ها هم برای حیوانات و هم انسان ها سمّی می باشند.

موارد منع مصرف:

این گیاه نباید به وسیله بچه ها زیر 12 سال، مبتلایان به بیماری های التهابی روده ای حاد و التهاب آپاندیس مصرف گردد. در موارد بارداری، انسداد روده ای و دردشکمی نباید مصرف گردد. نباید همزمان با فرآورده های ضد کرم که در روغن محلول هستند و بالقوه سمی می باشند، مصرف گردد.

تداخلات دارو - گیاه:

اثر داورهای استروئیدی مؤثر بر قلب، در مصرف همزمان، تشدید می گردد. برای پیشگیری از کاهش جذب کرچک، توصیه می گردد به فاصله یک ساعت از آنتی اسیدها، داروها و یا شیر مصرف گردد.

پی نوشت:

برای مشاهده پی نوشت های این کتاب به منبع مقاله مراجعه گردد.

منبع مقاله :

لینگ، کوهویی - تانگ کیان، چوا - چای هون، تان؛ (1392)، راهنمای گیاهان دارویی: مصور و با رویکرد علمی و دارویی، مترجمان: حسین حسین زاده - محسن ایمن شهیدی، رامین رضایی، مشهد: بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی، چاپ اول.

منبع: راسخون