رمان نوجوان باید سرگردانی نوجوان را در این سن برطرف کند
به گزارش وبلاگ کرمی در قم بهترین و مناسب ترین دوره شکل گیری شخصیت واقعی انسان، نوجوانی است. نوجوان در این مرحله با نقش ها و مسئولیت های جدیدی روبه رو می شود. هرچند نوجوانی لزوماً دوران پرآشوبی نیست ولی نوجوان در این دوره با چالش های رشدی رو به رو می شود. بیشتر نظریه پردازان به این دوره پرداخته اند. روسو، پیاژه و اریکسون از جمله اندیشمندانی هستند که روی این مساله کار کرده اند. در این میان برخی معتقدند تاثیری که یک داستان خوب بر ذهن و روح نوجوان می گذارد، هیچ منبر یا برنامه تلویزیونی نمی تواند داشته باشد؛ چراکه نوجوان وقتی رمان می خواند، خود را در کنار شخصیت (های) رمان حس می کند و آن را به عنوان تجربه ای در زندگی خود به حساب می آورد. از این رو کتاب خواندن و به ویژه رمان می تواند اثر غیرقابل انکاری
تربیت خانوادگی و بستری که نوجوان در آن رشد کرده است، در کتابخوان یا کتاب گریز شدن او اثر مستقیم دارد
در رشد و شکل گیری هویت و شخصیت نوجوان داشته باشد. این کتاب ها اگر خوب تهیه شده باشند، احساس مسئولیت فرد را نسبت به جامعه و آگاهی او را از وظایف جامعه بیشتر می سازند. این موضوعات را با مرضیه نفری، از اهالی فرهنگ و ادبیات در قم و نویسنده رمانِ نوجوان شب های بی ستاره در میان گذاشتیم که حاصل آن از نظر مخاطبان می گذرد.شما در حوزه تالیف رمان برای نوجوانان فعالیت دارید. به نظرتان نسل نوجوان ما کتابخوان است؟
به طور کلی، نوجوان هایی که در خانواده های کتابخوان بزرگ شده اند، علاقه مند به کتاب هستند، دنبال کتاب های انتخابی خودشان می گردند و دوست ندارند کسی کتابی را به آنها تحمیل کند. اما بچه هایی که در کودکی شان با کتاب غریبه بوده اند، بسیار جذب فضای مجازی می شوند و به سختی می توان آنها را جذب کتاب کرد. تربیت خانوادگی و بستری که نوجوان در آن رشد کرده است، در نوجوانی خودش را نشان می دهد و نوجوان را اهل کتاب می کند یا اینکه او را از کتاب فراری می دهد.
کتاب خواندن اساسا چه کمکی به نوجوان می کند؟ چگونه می توانیم
وقتی تلویزیون کتابی را تبلیغ می کند، خانواده ها اطمینان می کنند و آن کتاب را تهیه می کنند. به همین خاطر است که وقتی کارشناس یک برنامه تلویزیونی به یک کتاب اشاره می کند، فروش کتاب بیشتر می شود. امیدواریم صدا و سیما با کتاب آشتی کند تا بتواند فرهنگ جامعه را ارتقا دهد
این فرهنگ را توسعه دهیم؟نوجوان به دنبال تجربه است و دلش نمی خواهد حرف بزرگترها را همین طوری قبول کند. رمان نوجوان فرصت تجربه های جدید را به آنها می دهد. وقتی نوجوانی راه خطا می رود و با مسائل بزرگ روبرو می شود و نوجوان در داستان غم و اندوهش را می بینید. شاید بتواند در دنیای حقیقی به نوجوان کمک کند تا انتخاب های بهتری داشته باشد تا با تجربه های تلخ کمتری روبرو شود.
نقش رسانه در تبین و تبلیغ کتاب چیست؟
رسانه به قدری قدرت گرفته است که می تواند برای کودک و نوجوان و حتی گاهی بزرگسالی که قدرت تحلیل ندارد، ذائقه و سلیقه بسازد. تبلیغات وسیع یک کتاب می تواند همه را کنجکاو کند تا آن را دست بگیرند و بخوانند. گاهی فضای مجازی پر از تبلیغ یک کتاب می شود، وقتی کتاب را می خوانیم، متوجه می شویم که بسکمک از تبلیغات درست نبوده است.
سهم معرفی کتاب را در رسانه ای فراگیر مثل تلویزیون چگونه ارزیابی می کنید؟
بسیار زیاد. وقتی تلویزیون یک کتاب را تبلیغ می کند، یک جور تایید محتوایی کتاب هم هست. خانواده ها اطمینان می کنند و آن کتاب را تهیه می کنند. وقتی یک کارشناس برنامه تلویزیونی به یک کتاب اشاره می کند، شاهد فروش بالای آن کتاب می شویم. امیدواریم صدا و سیما با کتاب آشتی کند تا بتواند فرهنگ جامعه را ارتقا دهد.
نهادهای فرهنگی اعم از دولتی و غیردولتی چگونه می توانند فرهنگ کتابخوانی را توسعه دهند؟
بهترین کار استفاده از کتاب و ادبیات در تهیه فیلمنامه، نمایشنامه
رمان نوجوان باید بتواند به برطرف کردن سرگردانی نوجوان در این سن کمک کند. کمک کند آرام باشد تا بتواند بحران های نوجوانی را پشت سر بگذراد
و ... است. یعنی ارجاع به کتاب و اینکه دانش آموز برای تحقیقش جستجوی اینترنتی نکند، سراغ کتاب برود. ادارات کارمندانشان را به مطالعه سوق دهند. چه اشکالی دارد که خواندن ادبیات کلاسیک جزو آموزش های ضمن خدمت کارمندان باشد؟ برگزاری مسابقات کتابخوانی، دورهمی های با موضوع کتاب، آشنایی با تازه های نشر و برگزیده های جوایز ادبی می تواند ما را یک گام جلوتر ببرد و فرهنگ کتابخوانی را توسعه دهد.برگردیم به حوزه فعالیت شما. رمان نوجوان را از چه منظری مهم می دانید؟
اهمیت رمان نوجوان به خاطر موقعیت سنی خاصی است که نوجوان در آن قرار گرفته است؛ بازه سنی که نه کودک است نه بزرگسال. رمان نوجوان باید بتواند به برطرف کردن سرگردانی نوجوان در این سن کمک کند. کمک کند آرام باشد تا بتواند بحران های نوجوانی را پشت سر بگذراد.
چگونه به این حوزه علاقه مند شدید؟
خاطرات نوجوانی ام هنوز برایم پررنگ است. هنوز بعضی وقت ها همان حال و هوای بارانی روزهای نوجوانی را دارم. علاوه بر آن دختر نوجوان دارم که لحظه به لحظه تلاطم اش را می بینیم و نمی توانم از نوجوانی فاصله بگیرم. موقعیت شغلی که دارم، من را وامی دارد که بین بچه ها و نوجوانان
نوجوانان همیشه با بحران هویت روبرو هستند و همیشه دلشان می خواهد مستقل شوند و خانواده ها این اجازه را نمی دهند؛ شاید امروز مدل تنش و دعوای بزرگترها با نوجوان ها عوض شده باشد، ولی دغدغه اصلی همان استقلال طلبی نوجوان است
باشم و از نزدیک با آنها زندگی کنم.با توجه مراوده و ارتباطتان با این گروه سنی، به نظرتان گرایش نوجوان های امروز بیشتر به چه مسائلی است؟
دغدغه های اصلی عوض نمی شوند. نوجوانان همیشه با بحران هویت روبرو هستند. همیشه دلشان می خواهد مستقل شوند و خانواده ها این اجازه را نمی دهند. دهه 60 وقتی دختر نوجوانی دلش می خواست تنهایی بیرون برود یا در پارک قدم بگذارد، خانواده نگرانش می شدند، اجازه نمی دادند و استقلالش را زیر سوال می بردند. اما امروز خیلی از نوجوان ها کلاس های هنری و ورزشی مختلف می فرایند. باشگاه و کلاس زبان می فرایند اما باز هم خودشان را مستقل نمی دانند. با خانواده تنش دارند که بزرگ شده اند و باید گوشی و خط تلفن شخصی داشته باشند. خانواده ها نگرانند که شاید نوجوان هایشان نتوانند در فضای مجازی از خودشان مراقبت کنند. خیلی ها در این فضا منتظر فرصت هستند که از نوجوان های ساده و بی تجربه سوءاستفاده کنند. حالا مدل تنش و دعوای بزرگترها با نوجوان ها عوض شده ولی دغدغه اصلی همان استقلال طلبی نوجوان است.
به نظر شما چه تفاوتی بین نوجوان های دیروز و امروز وجود دارد؟
خدا را شکر سطح رفاه جامعه بالاتر رفته است. نوجوان های امروز امکانات بیشتری دارند. والدین آنها نوجوانی سختی را در سال های جنگ و انقلاب گذرانده اند و حالا دلشان می خواهد فرزندانشان
امروزه تمام تلاش خانواده ها فراهم کردن رفاه نسبی برای فرزندنشان است. همین تفکر باعث شده که خیلی از نوجوان های ما، ضعیف و شکننده شوند و نتوانند مسائل خودشان را حل کنند
راحت تر زندگی کنند. تمام تلاش خانواده ها فراهم کردن رفاه نسبی بچه هاست. همین تفکر باعث شده است خیلی از نوجوان های ما، ضعیف و شکننده شوند و نتوانند مسائل خودشان را حل کنند. نسل دیروز، با خانواده های گسترده زندگی می کرد؛ با هم بودن، دیدن اقوام و استفاده از تجربه های دیگران، خیلی وقت ها کارگشا بوده است. کمتر احساس تنهایی و مستاصل بودن می کردیم. نسل امروز منزوی شده است. نوجوان تنها در اتاقش به سر می برد. همه امکانات فراهم شده اما وقتی با او حرف می زنی، می فهمی که حجم تنهایی اش چقدر بزرگ است.با در نظر دریافت این تفاوت ها و فاصله سنی تان به عنوان نویسنده چطور با نوجوان ها و نیازهایشان ارتباط برقرار می کنید؟
برای اینکه نوجوان امروز را بفهمیم، باید خوب و بدون نقاب آن ها را ببینیم. با هم حرف بزنیم و فضایی فراهم کنیم که نوجوان ها بدون ترس حرف بزنند و خواسته هایشان را مطرح کنند. شانس بزرگ من داشتن دختر نوجوان و همچنین فعالیت در کتابخانه ای است که نوجوان ها در آن تردد دارند.
به عنوان سوال آخر، کتاب جدیدی در دست تالیف دارید؟
بله یک رمان بزرگسال با دغدغه های اجتماعی در دست دارم که مراحل نگارش اولیه را پشت سر می گذارد.
منبع: ایبنا - خبرگزاری کتاب ایران